Yapay Zekanın Tükettiği Enerji 2030’a Kadar Tamamen Temiz Enerjiden Sağlanmalı
BM’nin yeni raporuna göre, tipik bir yapay zeka veri merkezi, 100 bin evin tüketimine eşit güç tüketiyor. Çalışmada, 2030 yılına gelindiğinde veri merkezlerinin bugün Japonya’nın tamamı kadar elektrik tüketebileceği belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, büyük teknoloji şirketlerinin 2030 yılına kadar veri merkezlerini tamamen yenilenebilir enerjiyle çalıştırmayı taahhüt etmeleri gerektiğini söyledi.
Guterres, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı ile birlikte BM’nin enerji dönüşümüne ilişkin “Fırsat Anını Yakalamak” isimli yeni raporunu sunarken, büyük teknoloji şirketlerinin soğutma amaçlı su kullanımında da sorumlu davranması gerektiğini aktardı.
Guterres, “Yapay zeka, enerji sistemlerinde verimliliği, yenilikçiliği ve dayanıklılığı artırabilir, ancak aynı zamanda enerji açlığı da çekiyor” derken şöyle devam etti: “Bu sürdürülebilir değil; ta ki biz bunu başarana kadar.”
BM’ye göre tipik bir yapay zeka veri merkezi 100 bin evin tüketimine eşit güç tüketiyor ve şu anda inşa edilen en büyük merkezler bu rakamın 20 katını kullanacak. Raporda, 2030 yılına gelindiğinde veri merkezlerinin bugün Japonya’nın tamamı kadar elektrik tüketebileceği belirtiliyor.
BM’ye göre, yenilenebilir enerji kapasitesi maliyetlerin de azalmasıyla beraber dünya çapında artarken, yalnızca ABD, Avrupa ve Çin gibi gelişmiş ekonomiler fosil yakıtlardan uzaklaşıyor. Gelişmekte olan ülkelerin büyük çoğunluğu ise geride kalıyor. Bu, temiz enerjinin fosil enerjinin yerini ihtiyaç duyulan hız ve ölçekte almadığı anlamına geliyor.
Raporda, gümrük vergileri de dahil olmak üzere ortaya çıkan jeopolitik risklerin kısa vadede temiz enerji maliyetlerini artırabileceği belirtiliyor. Ayrıca yenilenebilir enerji kapasitesinin büyük miktarlarda artırılması, şebekeleri daha değişken hale getirecek. Bu sorunun çözümü ise bir süreliğine maliyetlerin artmasına neden olabilecek. Ancak raporda, uzun vadede temiz enerjinin maliyetinin, teknoloji geliştikçe ve tedarik zinciri olgunlaştıkça düşmeye devam edeceği öngörülüyor.
Guterres konuşmasında enerji dönüşümün geri dönüşü olmayan bir noktaya ulaştığını söylerken, “Temiz enerji geleceği artık bir vaat değil, gerçek. Hiçbir hükümet, hiçbir sanayi, hiçbir özel çıkar grubu bunu engelleyemez” dedi.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın verilerine göre, yeni yenilenebilir projelerin %90’ından fazlası, en ucuz fosil yakıt alternatifinden daha az maliyetle elektrik üretiyor. BM’ye göre 2024 yılında temiz enerjiye yaklaşık 2 trilyon dolar yatırım yapıldı. Bu miktar, fosil yakıtlara harcanan miktardan yaklaşık 800 milyar dolar daha fazla.
Ancak temiz enerjiye yönelik yatırımlarda hâlâ derin eşitsizlikler görülüyor. Afrika, geçen yıl yenilenebilir enerjiye yapılan küresel yatırımın yalnızca %1,5’ine ulaşabildi. Paris Anlaşması’nın 2016’da yürürlüğe girmesinden bu yana temiz enerjiye yatırılan her beş doların yaklaşık 1’i Çin dışındaki gelişmekte olan pazarlara gitti.